Oorzaken en signalen van ziekteverzuim

Wat is verzuim? Voordat uw medewerker zich ziek meldt, kan er al van alles aan de hand zijn. Verzuim kent talloze oorzaken. Als u op tijd de signalen en oorzaken van verzuim herkent, kunt u verzuim voorkomen. Maar hoe herkent u andere, minder zichtbare signalen? En hoe kunt u hierop reageren?

Wat is verzuim?

Verzuim houdt in dat een medewerker niet komt werken en als reden hiervoor ziekte geeft. Dit kan een korte periode zijn, bijvoorbeeld vanwege griep of migraine. Het kan ook langer zijn, bijvoorbeeld vanwege een fysieke blessure of mentale problemen.

Oorzaken en signalen van ziekteverzuim

Wat zijn de grootste oorzaken van verzuim?

De grootste oorzaken van verzuim zijn: verzuim door privéomstandigheden, verzuim door werkomstandigheden en sociale oorzaken. Denk hierbij aan griep, een burn-out, conflicten op de werkvloer of zorg voor naasten.

Per branche en organisatie kunnen de oorzaken van het verzuim verschillen. Bij beroepen met een zwaardere fysieke of mentale belasting is er meer kans op verzuim. Dit is bijvoorbeeld in de gezondheidszorg, de bouwnijverheid of de industrie. Het verzuim dat door werk is ontstaan noemen we werkgerelateerd verzuim. Toch is het grootste deel van het verzuim niet werkgerelateerd. Dit verzuim ontstaat bijvoorbeeld door privéomstandigheden.

Wat heeft invloed op verzuim?

Er zijn verschillende factoren die invloed hebben op verzuim. Verzuim komt vaak door belastende arbeidsomstandigheden: fysiek of psychisch. Maar ook de omgeving en de bedrijfsgrootte kunnen een risico vormen voor verzuim.

De belangrijkste privé- of werkgerelateerde oorzaken van verzuim

Verzuim komt vaak door (een combinatie van) fysieke en psychische klachten. Deze oorzaken of signalen kunnen zowel werk- als niet-werkgerelateerd zijn.


Privé gerelateerd verzuim
Privéomstandigheden kunnen voor stress en spanning zorgen. Dit kan gevolgen hebben voor het werk. Bijvoorbeeld dat een medewerker zich minder goed kan concentreren op het werk. Hoe kunt u signalen van verzuim door privéomstandigheden herkennen? De volgende vragen kunnen u hierbij helpen:

  • Hoe is de thuissituatie?
  • Zijn er spanningen?
  • Is uw medewerker mantelzorger?
  • Gaat uw medewerker binnenkort scheiden?
  • Zijn er financiële problemen?

Werkgerelateerde oorzaken van verzuim
Een andere belangrijke oorzaak van verzuim kan door werk ontstaan. Bijvoorbeeld door een zware fysieke belasting of een onveilige werkplek. Maar ook door een (te) hoge werkdruk of stress. Hoe kunt u werkgerelateerd verzuim herkennen? De volgende vragen kunnen u hierbij helpen:

  • Is de werkplek veilig?
  • Zijn de arbeidsomstandigheden goed?
  • Is het werk afwisselend genoeg?
  • Is er onvrede op de werkvloer?
  • Hoe is de werkdruk?
  • Hoe gaat het met het bedrijf? Zijn er bijvoorbeeld ontslagrondes of is er een reorganisatie? Dit kan zorgen voor stress.

Sociale oorzaken van verzuim
Verzuim kan ook een sociale oorzaak hebben. Bijvoorbeeld als er onderling spanningen zijn op het werk. Of wanneer de relatie tussen leidinggevenden en medewerkers niet goed is. Dit kan zorgen voor stress met als gevolg dat medewerkers ongelukkig kunnen zijn op hun werk. Hoe kunt u verzuim met sociale oorzaken herkennen? De volgende vragen kunnen u hierbij helpen:

  • Hoe is de werksfeer onderling?
  • Zijn er spanningen tussen collega's?
  • Zijn er pesterijen of taalproblemen?
  • Hoe is de relatie tussen leidinggevenden en collega's?
  • Is er ruimte om over meer dan werk alleen te praten bij functioneringsgesprekken of werkoverleg?

Hoe signaleert u toekomstig verzuim?

Goed opletten en betrokken zijn bij uw medewerkers is heel belangrijk. Maak bijvoorbeeld af en toe of wekelijks een praatje. Vraag hoe het gaat. Door regelmatig een praatje te maken merkt u sneller op als er iets verandert. U kunt op de volgende signalen letten:

  1. Uw medewerker geeft aan dat hij of zij fysieke of psychische klachten heeft.
  2. Collega’s vertellen u dat het niet goed gaat met een collega.
  3. Er zijn problemen in het privéleven van uw medewerker.
  4. Uw medewerker ziet er vermoeid en verwaarloosd uit.
  5. Uw medewerker reageert kortaf, is angstig, prikkelbaar of juist stilletjes en besluiteloos.
  6. Het gedrag verandert: slechtere prestaties, minder omgaan met collega's. Problemen met klanten of vaker te laat komen.

Waarom aandacht voor verzuim?

Aandacht voor verzuim is belangrijk omdat het vervelend is als een medewerker uitvalt. Niet alleen voor de medewerker zelf, ook voor u als werkgever. Ziekteverzuim kan namelijk veel geld kosten. Denk aan kosten vanwege productieverlies, vervanging, kwaliteitsverlies, verzuimbegeleiding en re-integratie.

Hoe kunt u omgaan met de oorzaken of signalen van ziekteverzuim?


In gesprek met uw medewerker
Vertel tijdens het gesprek wat u is opgevallen de afgelopen tijd, welke signalen u heeft opgevangen. Vraag uw medewerker of er iets aan de hand is. Voor uw medewerker kan de drempel hoog zijn om hierover te praten met u. Het is belangrijk dat u uw medewerker de tijd geeft om zijn of haar verhaal te doen. Een discussie over de lichamelijke of psychische klachten heeft geen zin. Toon in plaats daarvan uw begrip voor de situatie. Zo voelt uw medewerker zich beter op zijn of haar gemak en durft eerder op u af te stappen als er iets is. Geef uw medewerker de tijd om zijn of haar verhaal te doen.


Meedenken in oplossingen
Luisteren en begrip hebben voor de situatie van uw medewerker zorgt voor een open gesprek. Door niet meteen te wijzen op fouten en goed te luisteren, zorgt u voor begrip bij uw medewerker. Hierdoor is de kans groter dat uw medewerker open is of zijn of haar situatie. Het is belangrijk dat uw medewerker weet dat u er als werkgever voor hem of haar bent. Kijk samen naar oplossingen en werk deze samen uit. Zo kunt u samen met uw medewerker een plan maken. Bijvoorbeeld om kleine aanpassingen in het werk te doen zodat u verzuim kunt voorkomen. Of passend werk vinden binnen het bedrijf. Zo voorkomt u verzuim en blijven u en uw medewerker buiten de ziektewet.


Ook interessant voor u:

  • Verzuim verlagen en voorkomen.png

    Verzuim verlagen

    Door het bestaande verzuim te verlagen of nieuw verzuim te voorkomen, kunt u flink besparen. Investeren in een goede verzuimaanpak verdient zich daardoor snel terug.
    Verzuimthema's
  • Werkstress

    Whitepaper: Werkstress

    In de whitepaper 'Werkstress' leest u niet alleen over de oorzaken van stress. We bieden u ook handvatten om stress bij medewerkers te signaleren en verzuim door stress of een burn-out te voorkomen.
    Whitepaper

Heeft u het antwoord op uw vraag niet gevonden? Lees dan verder:

Oorzaken van verzuim

De oorzaken van verzuim kunnen heel verschillend zijn. Medewerkers vallen bijvoorbeeld ziek uit door psychische klachten, fysieke klachten of andere redenen. Voorbeelden zijn:

  • Overspannenheid;
  • Burn-out;
  • Griep en verkoudheid;
  • Ontevredenheid over werk of inkomen;
  • Hoge werkdruk;
  • Verstoorde relatie met werkgever of collega's.