Gezondheid: eikenprocessierups klachten voorkomen of verkleinen

Werken uw medewerkers in de buitenlucht? Of brengen zij veel tijd in de buitenlucht door? In de maanden mei, juni en juli is er kans dat zij de eikenprocessierups tegenkomen. Dit zijn rupsen van de nachtvlinder, die in bijna heel Nederland voorkomt. In de genoemde maanden gaan de rupsen op zoek naar eikenbladeren om te eten. De rups zorgt voor nare gezondheidsklachten en kan voor (lichamelijk) verzuim onder uw medewerkers zorgen. Wat zijn typische eikenprocessierups klachten? En hoe kunnen uw medewerkers de (kans op) klachten verminderden? Dat leest u in dit artikel.

Eikenprocessierups klachten

U herkent eikenbomen met eikenprocessierupsen aan een dicht wit spinsel (het nest) rond de takken en de stam van de eik. De eikenprocessierups heeft ongeveer 700.000 brandharen van 0,2 tot 0,3 millimeter lang: deze zijn dus bijna niet zichtbaar. De brandharen kunnen uitvallen en zich verspreiden met de wind, waardoor deze tot wel honderd meter ver kunnen waaien. Bij contact met deze haartjes zorgen zij voor typische eikenprocessierups klachten aan de huid, ogen, keel, neus en longen. Deze klachten kunnen binnen een paar uur ontstaan.

Hoe voorkom je gezondheidsklachten van de eikenprocessierups?

Whitepaper: 'Bewegen tijdens het werk'

Van alle Europeanen zitten Nederlanders het meest, waarvan een groot deel tijdens hun werk. Als werkgever kunt u medewerkers enthousiast maken voor meer beweging. Fitte medewerkers zijn namelijk minder vaak ziek, productiever en minder gevoelig voor stress. In ons whitepaper geven we tips over hoe u dit kunt aanpakken.

De meestvoorkomende eikenprocessierups klachten zijn:

  • Jeuk;
  • Bultjes of blaasjes op de huid;
  • Een rode huid;
  • Rode, dikke en soms ontstoken ogen.

Soms lijken de klachten op die van een verkoudheid, zoals een kriebel in de keel, een loopneus, hoesten, moeilijk slikken of zelfs niet goed kunnen ademen.

Sommige mensen reageren sterk op de brandharen. Zij kunnen last krijgen van:

  • Overgeven;
  • Duizeligheid;
  • Koorts;
  • Een algeheel ellendig gevoel.

De reactie op de brandharen verschilt per persoon. Wie vaker met deze haartjes in contact komt, reageert ook vaak heftiger. Meestal verdwijnen de klachten na een paar dagen tot twee weken.

Wat te doen bij eikenprocessierups klachten?

Heeft u klachten door aanraking van brandharen van de processierups? Dan is het belangrijk om te zorgen dat de haartjes zich niet verder over uw lichaam verspreiden. Dit kunt u doen op de volgende manieren: 

  • Trek kleding waarin de brandharen zitten voorzichtig uit en was deze op 60ºC om de brandharen te verwijderen;
  • Bij jeuk en/of rode plekjes op de huid: plak plakband op deze plekjes en trek het plakband los. Zo haalt u de brandharen van de huid af. Smeer eventueel ook een verkoelende zalf of crème met menthol op de huid;
  • Bij jeuk en/of last van de ogen: spoel de huid/ogen goed af met lauw water. Bij voorkeur onder de douche;
  • Niet krabben of wrijven; dit verergert de klachten.

Wanneer contact met de huisarts opnemen?

U kunt contact met de huisarts opnemen als u in de buurt van eikenprocessierupsen bent geweest en:

  • Heftige jeuk houdt na het opvolgen van de hierboven beschreven adviezen;
  • Heftige oogklachten houdt (roodheid, dik worden) als ook spoelen met lauw water niet heeft geholpen.

Een brandhaar die in het oog blijft steken, kan soms een ernstige oogontsteking veroorzaken. Daarom is het verstandig om uw huisarts te bellen bij steeds dikkere oogleden, lippen of als uw tong opzwelt. Dit kan namelijk wijzen op een ernstige allergische reactie. Neem direct contact op met de huisarts of de huisartsenpost als u niet goed kan ademen.

Hoe eikenprocessierups klachten voorkomen?

Stijgende temperatuur door klimaatverandering is waarschijnlijk één van de oorzaken van de toename van eikenprocessierupsen. Niet alleen in bewoonde gebieden, ook in de bossen komen veel eikenbomen voor. Daar leven ook de natuurlijke vijanden van de rups, zoals sluipwespen en sluipvliegen. Favoriete nestplaatsen van de rupsen zijn daarom in de eiken langs fietspaden en wegen. Maar het is belangrijk om ook in het bos goed op te letten.

Gaat u naar een (natuur)gebied waar de eikenprocessierups (mogelijk) voorkomt? Doe dan het volgende:

  • Bedek uw armen, hals en benen;
  • Ga in het (natuur)gebied niet op de grond zitten;
  • Loop niet onder de nesten door en raak de rupsen, (oude) nesten en bomen niet aan. Let erop dat kinderen en honden dit ook niet doen. Honden hebben ook last van brandharen en slepen deze makkelijk mee naar binnen via hun vacht;
  • Vermijd zoveel mogelijk wegen waar eikenbomen met (oude nesten van) processierupsen staan.

Heeft u eikenbomen met eikenprocessierupsen in uw tuin of omgeving? Vraag advies bij uw gemeente of huur een deskundig bedrijf in voor het verwijderen van de rupsen.

Bezoek voor meer informatie over de eikenprocessierups en eikenprocessierups klachten het Kennisplatform processierups. 


Ook interessant voor u:

  • Risico op een tekenbeet verminderen - Sazas kennisbank

    Tekenbeet

    Een tekenbeet kan de ziekte van Lyme of tekenencefalitis veroorzaken. Hoe kan uw medewerker het risico op een tekenbeet tijdens het werk verkleinen? Bekijk de 5 tips.
    Kennisbank
  • Tips voor veilig werken in de zon

    Veilig werken in de zon

    Teveel blootstelling aan de zon is niet goed. Het is erg schadelijk en kan leiden tot huidkanker. Wat kunt u doen om uw medewerker te beschermen tegen teveel zonlicht? Bekijk onze tips.
    Kennisbank
  • Bewegen op het werk is belangrijk voor de gezondheid

    Meer bewegen op het werk: 5 tips voor medewerkers

    Mensen met een zittend beroep zitten vaak urenlang op een stoel. Om de risico’s op verzuim zoveel mogelijk te voorkomen, is het als werkgever belangrijk om uw medewerkers te stimuleren om meer te bewegen.
    Kennisbank