De meest opvallende verzuimcijfers van 2021 een rij:

• Als we een vergelijking maken met het tweede kwartaal van 2020, zijn we in 2021 meer gaan verzuimen. In het tweede kwartaal van 2021 lag het landelijk verzuimpercentage op 4,7%. Dit betekent dat er van elke duizend te werken dagen er 47 dagen werd verzuimd vanwege ziekte. In het tweede kwartaal van 2020 lag het verzuimpercentage nog op 4,5%.
• Na een lichte daling in september (4,2%), was het verzuimcijfer in oktober heel hoog voor deze tijd van het jaar: 4,6%. Dit is de grootste stijging van het verzuimcijfer sinds het begin van de coronacrisis.
• In november 2021 was het gemiddelde verzuimpercentage in Nederland zelfs 5,1%. Dit is uitzonderlijk hoog.
• De stijging wordt veroorzaakt door een toename in griep- en verkoudheidsklachten en de stijging van de coronabesmettingen. Ook het loslaten van het landelijke thuiswerkadvies eind september kan een belangrijke oorzaak zijn.
• Het aantal ziekmeldingen steeg in november 2021 in een maand tijd meer dan ooit. Er was een stijging zichtbaar van 33%.
• Het afgelopen jaar steeg het aandeel van medewerkers die langdurig ziek zijn (langer dan zes weken) aanzienlijk: van elke 100 ziekmeldingen zitten er 15 mensen langer dan zes weken thuis. Vorig jaar waren dat er nog 10 op elke 100 ziekmeldingen.

Verzuimcijfer hoog in de zorg- en welzijnssector

In de zorg- en welzijnssector ligt het verzuim duidelijk hoger dan in andere beroepssectoren. In het tweede kwartaal van 2021 lag het verzuimcijfer op 6,5%. Dit is het hoogst gemeten verzuimcijfer voor een tweede kwartaal sinds 2003. In 2020 lag het cijfer nog 0,4% lager. Kijken we naar de afzonderlijke maanden, dan steeg het gemiddelde verzuimpercentage in de zorg van 6,1% in oktober naar 7,0% in november. Deze verzuimcijfers laten zien dat de zorgsector de afgelopen tijd onder enorme druk heeft gestaan.

De verzuimcijfers binnen deze sector verschillen per branche. De branche met het hoogste verzuimcijfer is ‘verpleging, verzorging en thuiszorg’ met 7,9%. Dit is hetzelfde niveau als een jaar eerder. Er zijn verder drie branches die het afgelopen jaar een duidelijke stijging in verzuim hebben doorgemaakt:

• De gehandicaptenzorg: van 6,8% in 2020 naar 7,2% in 2021
• De kinderopvang: van 5,8% in 2020 naar 6,9% in 2021
• De geestelijke gezondheidszorg: van 5,7% in 2020 naar 6,1% in 2021

Langdurig verzuim door psychische klachten

Psychisch verzuim speelt een belangrijke rol in de toename van het langdurig verzuim. We spreken over langdurig verzuim als het herstel meer dan zes weken duurt. Het aandeel van psychisch verzuim in het totale verzuimpercentage neemt al jarenlang toe. Ongeveer 30% van het totale verzuim bestaat hieruit. De oorzaak van langdurig verzuim ligt in zo’n 40% van de gevallen bij psychische klachten, zoals bijvoorbeeld stress of oververmoeidheid.

Bij veel mensen hebben de aanhoudende coronamaatregelen er mentaal ingehakt. Vooral de lockdown en de moeizame aanpassing naar het ‘nieuwe normaal’ zorgen bij veel mensen voor stress. Het psychisch verzuim blijft daardoor onverminderd hoog.

Psychische klachten hebben nog altijd een groot effect op langdurig verzuim en het totaal aantal verzuimdagen. Voor werkgevers is het daarom belangrijk om psychisch verzuim zoveel mogelijk te voorkomen.

Whitepaper Langdurig ziekteverzuim voorkomen

Langdurig ziekteverzuim bij uw klanten voorkomen? Om uw klanten beter te kunnen bijstaan met raad en daad, gaan we in dit whitepaper in op de kosten van verzuim. Download hem gratis.

Download nu

Langdurig verzuim door Long COVID

Hoe lang het herstel na een coronabesmetting duurt, verschilt sterk per persoon. Soms is het niet meer dan een paar dagen flink beroerd zijn, vergelijkbaar met de griep. De gemiddelde herstelperiode van een medewerker die ziek wordt als gevolg van een coronabesmetting is twee tot drie weken. Toch is er ook een niet-verwaarloosbaar deel van de bevolking dat er maanden last van blijft houden. Dit zijn vaak mensen die aan Long COVID lijden. Naar schatting gaat het om ongeveer 10% van de mensen met langdurige klachten na een coronabesmetting (Long COVID).

De symptomen van Long COVID

Mensen met Long COVID kunnen zowel lichamelijke als psychische klachten hebben. Bij lichamelijke klachten kunt u denken aan vermoeidheid, kortademigheid, pijn op de borst, spierpijn, hoofdpijn, hartkloppingen en langdurig verlies van reukvermogen. Bij psychische klachten kunnen mensen met Long COVID te maken krijgen met een depressie of vergeetachtigheid - ook wel ‘brainfog’ genoemd.

Deze symptomen kunnen leiden tot langdurig of extra verzuim. Dit kan ervoor zorgen dat de verzuimcijfers in de komende jaren toenemen. Een probleem rondom Long COVID is dat het op dit moment nog niet bekend is waarom sommige mensen wel langdurige klachten houden, en andere mensen niet. Het RIVM is druk bezig met het verder in kaart brengen van de grootste risicofactoren.

Wat kunnen werkgevers doen om langdurig verzuim te voorkomen?

De meest opvallende trend in de verzuimcijfers van 2021 is de sterke toename van het langdurig verzuim. En met de verwachte toename van het psychisch verzuim en verzuim door Long COVID, zal het verzuim de komende jaren nog verder stijgen. De uitgestelde zorg van de afgelopen jaren speelt hier ook een grote rol in.

Voor werkgevers is het daarom belangrijk om zoveel mogelijk te voorkomen dat medewerkers langdurig uitvallen. Sazas geeft een aantal tips:

• De mentale gezondheid van medewerkers is belangrijk om in de gaten te houden. Als werkgevers op tijd symptomen van psychische klachten signaleren, kan psychisch verzuim voorkomen worden. Voorbeelden van psychische klachten zijn bijvoorbeeld afwezigheid en vermoeidheid.
• Het proactief stimuleren van een goede mentale en fysieke gezondheid is belangrijk. Werkgevers kunnen dit stimuleren do
• Een goede mentale en fysieke gezondheid is belangrijk voor de prestaties van medewerkers. Werkgevers kunnen dit proactief stimuleren door voorlichting te geven, ruimte voor voldoende pauzes, een goed thuiswerkbeleid en goed te letten op een gezonde werk-privébalans.
• Ook is het serieus nemen van klachten die medewerkers hebben belangrijk. Voelen medewerkers zich comfortabel genoeg om hun klachten te delen?

Hoe kunnen werkgevers het verzuimcijfer binnen hun bedrijf berekenen?

Het verzuimcijfer binnen een bedrijf, ook wel het verzuimpercentage, geeft het gemiddelde aantal zieke medewerkers per honderd medewerkers weer. Daarmee meet een werkgever het verzuimpercentage over een bepaalde periode, bijvoorbeeld een maand, een kwartaal of een jaar. Het verzuimpercentage kan berekend worden door het totaal aantal verzuimde kalenderdagen te delen door het totale aantal beschikbare kalenderdagen van alle medewerkers samen en de uitkomst met honderd te vermenigvuldigen. Lees meer over het berekenen van verzuimcijfers, waaronder de meldingsfrequentie en de gemiddelde ziekteduur.