Wat is PSA en hoe stelt u een goed PSA-beleid op?

Psychosociale arbeidsbelasting (PSA)

PSA kan ontstaan door een te hoge werkdruk, pesterijen, agressie, geweld, seksuele intimidatie of discriminatie. Stress door PSA verhoogt de kans op verzuim, vermindert de productiviteit en zorgt voor een minder prettige werksfeer binnen uw organisatie. Stress zorgt namelijk voor vervelende effecten in het dagelijks leven en de lichamelijke en mentale gezondheid. Klachten door stress zijn onder andere:

• Regelmatig te laat komen;
• Vermoeidheid;
• Verhoogde prikkelbaarheid;
• Regelmatig ziekteverzuim;
• Onduidelijke lichamelijke klachten;
• Onverschilligheid, teruglopende motivatie;
• Veranderingen in eetlust;
• Meer roken en/of alcoholgebruik;
• Slaapproblemen;
• Teruglopende prestaties.

Stappenplan PSA beleid

Zelf aan de slag gaan met een PSA-beleid? In ons whitepaper ‘Het PSA-beleid: zo stelt u het op en zorgt u ervoor dat het leeft binnen uw organisatie’ vindt u alle informatie die u daarvoor nodig heeft.

Download gratis

Een goed PSA-beleid voorkomt verzuim

Artikel 3 van de Arbowet stelt werkgevers verplicht om PSA tegen te gaan. Een goed PSA-beleid helpt daarbij. Het is een plan van aanpak tussen een werkgever en medewerkers om ongewenste situaties op het werk te voorkomen. Een duidelijk PSA-beleid zorgt er onder andere voor dat uw medewerkers met plezier naar hun werk gaan, en niet afwezig zijn door werkgerelateerde (psychische) klachten. Het is dus een belangrijk instrument om verzuim te voorkomen.

Is een PSA-beleid verplicht?

Volgens de Arbowet bent u als werkgever verplicht om een beleid te maken tegen psychosociale arbeidsbelasting. U bent dus verplicht om een PSA-beleid te hebben. Heeft u geen PSA-beleid, dan kan de Nederlandse Arbeidsinspectie maatregelen nemen. U loopt dan het risico op een hoge boete.

Stappenplan voor het opstellen van een PSA-beleid

Een goed PSA-beleid bestaat uit verschillende onderdelen. Deze gaan we stap voor stap langs:

Stap 1: Breng de situatie rondom PSA in uw organisatie in kaart

Het risico op PSA is niet overal hetzelfde. Dit verschilt per branche, maar ook binnen organisaties zelf zijn er grote verschillen in de manier waarop medewerkers PSA ervaren. Daarom is het belangrijk dat u eerst in kaart brengt wat de situatie rondom PSA is binnen uw organisatie. Op welke afdeling is het risico op PSA het grootst? Welke medewerkers zijn het meest kwetsbaar voor de risico’s van PSA?

U kunt deze vragen beantwoorden aan de hand van verschillende onderzoeken. Bijvoorbeeld:

• Het doen van Preventief Medisch Onderzoek (PMO): dit is een preventieve gezondheidscheck die de gezondheid van uw medewerkers in beeld brengt. Het doel van een PMO is het herkennen en voorkomen van werkgerelateerde klachten. Ook helpt het uw medewerkers meer bewust te worden van hun eigen gezondheid. Hierdoor verhoogt u de duurzame inzetbaarheid van uw medewerkers en voorkomt u uitval door PSA;
• Het naslaan van een werktevredenheidsonderzoek of een (anonieme) vragenlijst over dit onderwerp;
• Het naslaan van onderzoek dat al binnen uw branche over dit onderwerp is gedaan, bijvoorbeeld door arbodiensten.

Stap 2: Inhoud van een PSA-beleid opstellen

Er zijn vier verplichte onderdelen binnen het PSA-beleid:

1. Een beleidsverklaring
2. Een gedragsprotocol
3. Een klachtencommissie
4. Verantwoordelijkheid- en functieomschrijving van de vertrouwenspersoon

Beleidsverklaring
U begint uw PSA-beleid met een beleidsverklaring. Hierin beschrijft u wat PSA is, de doelen van het PSA-beleid en de verantwoordelijkheden van zowel uzelf als uw medewerkers. Als werkgever bent u bijvoorbeeld verantwoordelijk voor het beschermen van uw medewerkers. Medewerkers zijn weer verantwoordelijk voor het opvolgen van het gedragsprotocol en het op tijd melden van PSA-klachten.

Gedragsprotocol
Een respectvolle omgang met elkaar kan PSA en verzuim voorkomen. Daarom is een gedragsprotocol een belangrijk onderdeel van het PSA-beleid. U bepaalt hierin wat binnen uw organisatie ongewenste omgangsvormen zijn.

Dit kunt u uitwerken aan de hand van de door de Arbowet vastgestelde PSA-thema’s: werkdruk, pesten, seksuele intimidatie, agressie en discriminatie. Daarbij beschrijft u wat deze begrippen betekenen, waarom ze ongewenst zijn en wat er in uw organisatie wordt gedaan om deze te voorkomen.

Vertrouwenspersoon
Voor medewerkers die te maken hebben met PSA is het belangrijk om daarover openlijk te kunnen praten. Een vertrouwenspersoon biedt hiervoor een oplossing. Hij of zij is het aanspreekpunt voor medewerkers die met PSA-problemen te maken krijgen tijdens het werk. De vertrouwenspersoon kan een luisterend oor bieden en helpen bij het vinden van een oplossing. In uw PSA-beleid beschrijft u wat de rol van de vertrouwenspersoon precies is en wie dit gaat uitvoeren.

Klachtencommissie
In uw PSA-beleid moet duidelijk staan waar medewerkers terecht kunnen als ze een klacht hebben over hun werksituatie of over andere medewerkers. Hierbij kunt u aangeven dat een conflict eerst onderling of met een leidinggevende moet worden uitgesproken. Mocht dit niet lukken, dan kan een derde partij (zoals een vertrouwenspersoon) uitkomst bieden. Als ook dit niet helpt, dan kunnen medewerkers terecht bij de klachtencommissie. In uw PSA-beleid omschrijft u wie er in deze commissie zitten en hoe de klachtenprocedure verloopt.

Stap 3: In gesprek over PSA

Om uw PSA-beleid écht te laten leven binnen uw organisatie, is het belangrijk om regelmatig met uw medewerkers over PSA te praten. Hierdoor voelen alle medewerkers zich betrokken bij het beleid en het protocol voor omgangsvormen. Plan bijvoorbeeld regelmatig gesprekken in waarbij u met de leidinggevenden afspraken maakt over de uitvoering van het PSA-beleid. In deze gesprekken benadrukt u dat iedereen binnen de organisatie verantwoordelijkheden heeft om PSA te voorkomen.

Het is belangrijk dat er een sfeer van openheid is binnen uw organisatie. Hierdoor voelen medewerkers zich comfortabel genoeg om zelf problemen te herkennen en te melden. Zo kunt u weer verzuim voorkomen. Houd ook in gedachten dat het belangrijkste deel van de communicatie rondom het gedragsprotocol ‘non-verbaal’ is. Dit betekent dat u als werkgever en de leidinggevenden ook zelf het protocol moeten naleven. Goed voorbeeld doet volgen.

Verzuim door psychosociale arbeidsbelasting voorkomen en verminderen?

Wist u dat de kosten van een zieke medewerker kunnen oplopen tot gemiddeld € 405,- per dag? Als uw medewerker ziek wordt, bent u als werkgever verplicht om het loon door te betalen. Daarnaast krijgt u bij ziekteverzuim ook te maken met andere, extra kosten. Bent u goed verzekerd? Met een verzuimverzekering van Sazas, beschermt u uzelf tegen de financiële risico’s van verzuim. Bij ons regelt u alles in één keer: loondoorbetaling, verzuimbegeleiding én re-integratie.

Met slechts drie gegevens berekent u makkelijk en snel online uw premie. Dit kan 24 uur per dag, het hele jaar door.

Offerte aanvragen