Oogklachten door beeldschermwerk: zo kunt u het voorkomen

Verzuim door beeldschermwerk

De Nederlandse Organisatie voor toegepast-natuurwetenschappelijk onderzoek (TNO) zocht uit dat 45% van de mensen minimaal zes uur per dag beeldschermwerk doet. ICT’ers, accountants en beleidsadviseurs brengen de meeste tijd door achter de computer (TNO, 2021).

Helaas kan beeldschermwerk leiden tot lichamelijke klachten. 16% van de verzuimdagen in Nederland komt door lang en vaak werken achter de computer (TNO, 2021). In veel gevallen door klachten aan het bewegingsapparaat. Maar ook oogklachten kunnen leiden tot verzuim.

Oorzaken van oogklachten door beeldschermwerk   

Oogklachten door beeldschermwerk komen door twee oorzaken:

• Minder knipperen met de ogen
  Wie kijkt naar een beeldscherm, knippert minder met zijn of haar ogen dan normaal. Hierdoor drogen de ogen sneller uit.
  
  
• Veel inspanning voor de ogen
  Lezen vanaf een beeldscherm is heel inspannend voor de ogen. Het kost meer moeite dan lezen vanaf papier. Bijvoorbeeld door reflecties, onscherp beeld en te weinig contrast op het beeldscherm.

Deze klachten klinken redelijk onschuldig. Maar als iemand langere tijd pijnlijke ogen heeft, moe is en hoofdpijn heeft, kan dit – in combinatie met andere klachten en ziekten – leiden tot uitval van uw medewerker.

Arbowet en beeldschermwerk 

In Nederland kennen we de Arbeidsomstandighedenwet, beter bekend als de Arbowet. Deze wet verplicht u als werkgever om actief te werken aan een veilige en gezonde werkplek voor uw medewerkers. Ook wanneer uw medewerker (deels) thuiswerkt.

Als uw medewerker beeldschermwerk doet, moet u deze medewerker volgens de Arbowet een arbeidsgezondheidskundig onderzoek aanbieden. Deze brengt de gezondheidsrisco’s op het werk in kaart. Wilt u dat een deel van dit onderzoek is gericht op de ogen? Dan kunt u dit afspreken met de organisatie die het onderzoek uitvoert. Na dit onderzoek kunt u maatregelen nemen om de veiligheid en gezondheid te verbeteren. Denk bijvoorbeeld aan een werkplek of hulpmiddelen die oogklachten verminderen.

Tips om oogklachten door beeldschermwerk te voorkomen

U kunt als werkgever veel doen om oogklachten door beeldschermwerk zoveel mogelijk te voorkomen. De volgende tips helpen u en uw medewerkers op weg.

1. Goede kwaliteit beeldscherm kiezen

Het kiezen van een goed beeldscherm is belangrijk. Een goed beeldscherm flikkert niet en er lopen geen lijnen over het beeld.

2. Beeldscherm juist plaatsen

Het beeldscherm staat bij voorkeur haaks op het raam. Zo voorkomt u lichtspiegelingen in het beeldscherm. Daarnaast is het belangrijk dat er vijftig tot zeventig centimeter tussen de ogen van uw medewerker en het beeldscherm zit. De bovenrand van het scherm hoort op ooghoogte te staan.

3. Voldoende contrast

Op een beeldscherm kunt u het contrast instellen. Contrast gaat over het verschil tussen licht en donker. Als het contrast te laag staat, kan dit zorgen voor vermoeide ogen. De ogen moeten dan namelijk harder werken om alles wat op het scherm staat te kunnen onderscheiden. Het verschilt per computer hoe u het contrast instelt.

4. Helderheid beeldscherm aanpassen

Ook de helderheid kunt u instellen. Een helder beeldscherm is handig. Hierdoor zijn de kleuren scherp. Maar als de helderheid te hoog staat, worden de ogen eerder moe. Helderheid wordt uitgedrukt in ‘nits’. Houd een helderheid van rond de 300 nits aan. Kijk daarbij ook naar het licht in de ruimte. Is het een beetje donker in de ruimte? De helderheid kan dan iets lager. Het verschilt per computer hoe u de helderheid instelt.

5. Voldoende licht op de werkplek

Voldoende licht op de werkplek is altijd fijn, maar bij beeldschermwerk extra belangrijk. Zorg dat de werkruimte als geheel goed is verlicht. Plaats liever geen lamp vlakbij het scherm. Dit kan zorgen voor spiegelingen op het scherm.

6. Werkruimte niet te droog of vochtig

Als het te droog of te vochtig is op een werkplek, doet dit ook wat met de ogen. Zo kan een droge werkplek leiden tot droge ogen. Staat er een airconditioning of een ventilator aan? Dan is het belangrijk dat uw medewerker niet in de luchtstroom zit.

7. Tussendoor rust voor de ogen  

Kent u de ’20-20-20-regel’ al? Dit is een richtlijn om de ogen af en toe even rust te geven. Het betekent dat iemand iedere 20 minuten minimaal 20 seconden naar iets anders op 20 voet (Amerikaanse lengtemaat, ongeveer 6 meter) kijkt. Daarnaast is het belangrijk voor de ogen om iedere 2 uur langer pauze te hebben van het beeldscherm. Uw medewerker kan dan bijvoorbeeld een kopje koffie halen, een telefoongesprek voeren of de post openen.

8. Schermtijd verminderen

Het ligt misschien voor de hand: maar de tijd achter het beeldscherm verminderen helpt ook. Zijn er bijvoorbeeld andere werkzaamheden die uw medewerker naast beeldschermwerk kan doen? En kijkt uw medewerker tijdens pauzes niet alsnog lang naar andere schermen, zoals een mobiele telefoon of televisie?

9. Hulpmiddelen gebruiken

Hulpmiddelen kunnen beeldschermwerk prettiger te maken. Het is bijvoorbeeld mogelijk om de letters op het beeldscherm groter te maken. Oogdruppels kunnen van pas komen bij droge ogen. En voor sommige mensen is een speciale computerbril een uitkomst.

10. Arts bezoeken

Heeft uw medewerker aanhoudende oogklachten? Dan is het altijd verstandig om een arts ernaar te laten kijken. De huisarts of bedrijfsarts kan uw medewerker doorverwijzen naar een oogarts.

 

Dit is een bril speciaal voor beeldschermwerk; het is afgesteld op de afstand tot het beeldscherm en er zit een filter in de glazen die het kunstlicht (‘blauw licht’) van de computer vermindert. Dit zou ervoor moeten zorgen dat de ogen zich minder inspannen en daardoor minder snel vermoeid raken. Sommige mensen ervaren daardoor minder oogklachten.

‘Normaal heb ik geen bril of lenzen’, vertelt Rahamed. ‘Maar ik zit vaak achter de computer en ik merkte dat als mijn ogen moe werden, ik met mijn ogen ging knijpen. Ik had weleens van een computerbril gehoord, dus ik dacht: ik ga eens kijken of dat helpt. Bij de opticien mocht ik verschillende brillen testen.’ Rahamed moest in het begin wennen aan de bril. ‘Ik was niet gewend om door glazen te kijken. Maar ik heb wel het idee dat de bril voor mij helpt. Het kijken naar het beeldscherm is prettiger en ik knijp minder met mijn ogen. In het begin had ik de bril steeds op. Nu doe ik hem op als ik merk dat mijn ogen moe beginnen te worden. Voor mij werkt dat fijn.’

Volgens de wet is de werkgever niet verplicht om een computerbril te vergoeden. In de cao of het arbeidsvoorwaardenreglement kan hierover wel iets zijn of worden afgesproken. Mogelijk vergoedt de zorgverzekering van uw medewerker een computerbril.


◄ Terug naar overzicht Fysiek verzuim voorkomen