Werkstress: wat is het, wat zijn de signalen en hoe kunt u werkstress verminderen?

Bent u een werkgever met personeel in dienst, dan krijgt u vroeg of laat te maken met ziekteverzuim. Maar hoe ontstaat verzuim? Een groot deel van de verzuimdagen van medewerkers komt door werkstress. Deze vorm van stress is een direct gevolg van het werk. Werkstress heeft invloed op de gezondheid en het welzijn van medewerkers, maar ook op de productiviteit op de werkvloer. We begrijpen de uitdagingen die werkstress met zich meebrengt, daarom bieden we u handvatten om hiermee binnen uw bedrijf om te gaan. In dit artikel leest u wat werkstress is en hoe u de symptomen (kenmerken) van werkstress kunt herkennen. Ook leest u hoe u werkstress binnen uw bedrijf kunt verminderen of zelfs kunt voorkomen.
Voorbeeld Van Een Verzuimprotocol Bij Verzuim Reorganisatie, Fusie, Overname

Wat is werkstress?

Wat verstaan we onder werkstress? Bij werkstress gaat het om stress als gevolg van het werk. Werkstress is de nummer één beroepsziekte van Nederland; een groot deel van de Nederlandse medewerkers én werkgevers krijgt ermee te maken. Een oorzaak van werkstress kan zijn dat een medewerker te veel werk moet uitvoeren in korte tijd. Ook kan een medewerker te veel werkdruk ervaren. Stress hoeft niet alleen op de werkvloer te ontstaan: er kan ook te veel stress in het privéleven zijn. Als een medewerker te weinig momenten van herstel heeft en zichzelf niet goed kan opladen, kan stress leiden tot (langdurig) verzuim. Klachten door een te lange periode van werkstress kunnen zowel lichamelijk als geestelijk ontstaan. Voorbeelden van klachten bij langdurige werkstress zijn onder andere overspannenheid, burn-out, nervositeit, depressie, spanningsproblemen, angststoornissen, maag- en darmproblemen en chronische vermoeidheid.

Whitepaper: Werkstress

Stress is beroepsziekte nummer één. En een ziekmelding door stress duurt ongeveer tien maanden, een burn-out nog langer. Het voorkomen van werkstress levert dus veel winst op. Wat kunt u als werkgever doen om verzuim door stress zoveel mogelijk te voorkomen? U leest het in het whitepaper Werkstress.
Whitepaper aanvragen

De oorzaken van werkstress

De oorzaken van werkstress kunnen in de werksituatie liggen, maar ook zaken buiten het werk kunnen dus een rol spelen. Veroorzakers van werkstress zijn bijvoorbeeld:

  • Onzekerheid over de toekomst van het werk;
  • Veranderingen in de werkwijze binnen het bedrijf;
  • Verwarring over de rol en taken van een medewerker en van collega’s;
  • Ruzie met collega’s of leidinggevenden;
  • Ongewenst gedrag, agressie, geweld of bedreigingen;
  • Geen of te weinig waardering krijgen voor het werk;
  • Angst voor het maken van fouten;
  • Hoge werkdruk en niet weten hoe hiermee om te gaan;
  • Een functie die niet (meer) bij de medewerker past;
  • Als medewerker of werkgever te veel nadruk legt op wat fout gaat, en niet op wat goed gaat.

Werkstress herkennen

We onderscheiden twee vormen van werkstress: kortdurende en langdurende werkstress. Kortdurende werkstress, van een paar dagen of weken, kan tot uiting komen door extra alertheid en een verhoogde concentratie. Werkstress van korte duur kan positieve gevolgen hebben: uw medewerker heeft dan het idee scherper te zijn en kan wat meer werk oppakken. Maar het is dan wel belangrijk dat uw medewerker in deze periode genoeg tijd heeft om te herstellen.

Langdurende werkstress kan meerdere weken of langer aanhouden. Neemt uw medewerker in deze periode van werkstress niet genoeg tijd om op te laden? Dan zullen de symptomen (kenmerken) van werkstress steeds duidelijker worden. Deze kunnen worden opgedeeld in vier verschillende typen: denken, emotie, fysiek en gedrag.

Denken
Onder 'denken' vallen de volgende signalen van werkstress: besluiteloos, piekeren, concentratieproblemen, vergeetachtig, ongeïnteresseerd, moeite om dingen af te maken, afwezig, geen duidelijke prioriteiten kunnen stellen.

Emotie
Onder 'emotie' vallen de volgende signalen: ontevreden, prikkelbaar, onzeker, ongemotiveerd, agressiever reageren, lusteloos, wisselende stemmingen, opgejaagd, schuldgevoelens.

Fysiek
De volgende fysieke klachten kunnen ook een signaal van werkstress zijn: last van hoofd, -nek of rugpijn, maag- of darmklachten, een onrustig gevoel en moeheid, aankomen of afvallen en last van hartkloppingen of duizeligheid.

Gedrag
Signalen van werkstress in het gedrag zijn: sneller huilen, vaker ziekmelden, geïrriteerd richting anderen, meer roken, meer gebruik van medicijnen, meer alcohol drinken, slecht presteren, kleine ongelukjes veroorzaken of agressief reageren.

Wat te doen bij werkstress?

Ziet u als werkgever duidelijke signalen van werkstress bij uw medewerker? Dan is het belangrijk om actie te ondernemen en het gesprek aan te gaan. Probeer de oorzaken van werkstress in kaart te brengen, zodat het probleem bij de wortels kan worden aangepakt. Dit kunt u als werkgever zelf doen, maar u kunt ook de HR-afdeling of vertrouwenspersoon binnen uw organisatie in contact brengen met uw medewerker. Zij kunnen een luisterend oor bieden en samen op zoek gaan naar oplossingen om de werkstress te verminderen.

Werkstress verminderen en voorkomen

Hoe kunt u werkstress verminderen bij uw medewerkers? En hoe kan werkstress zelfs worden voorkomen? Het stimuleren van een gezonde werk-privébalans is een belangrijke eerste stap in het verminderen en voorkomen van werkstress. Vertel uw medewerkers dat er meer is dan alleen het werk. Het is belangrijk dat zij genoeg tijd besteden aan ontspanning, hobby’s en sociale activiteiten. Een goede werk-privébalans helpt namelijk om werkstress te verminderen en bevordert het welzijn. Maar ook op de werkvloer kunt u aanpassingen doen om werkstress te verminderen en voorkomen. De eerste stap is bijvoorbeeld het herzien van de doelen binnen uw bedrijf: hoge werklast en onmogelijk haalbare deadlines kunnen direct tot werkstress bij uw medewerkers leiden. Stimuleer uw medewerkers om aan te geven wanneer de werkdruk voor hen te hoog wordt. Zodra u daarvan op de hoogte bent, kunt u actie ondernemen.

Ook kunt u uw medewerkers aanleren hoe zij beter om kunnen gaan met werkstress. Hierbij kunt u bijvoorbeeld denken aan het doen van ademhalingsoefeningen, of vaker een rondje lopen tussen het werken door. Probeer uw medewerkers ook te stimuleren om wat beter op elkaar te letten, zodat zij elkaar kunnen ondersteunen in het aanleren en uitvoeren van goede gewoontes.

Omgaan met werkstress

Merkt u dat er, ondanks de maatregelen die u neemt, toch sprake blijft van (langdurige) werkstress bij uw medewerker?  De volgende vier stappen kunnen helpen in het verminderen van werkstress bij uw medewerker:

  1. Kijk waar de werkstress vandaan komt: probeer te ontdekken wat de meeste stress veroorzaakt binnen het takenpakket van uw medewerker. Is het de hoge werkdruk, een gebrek aan controle, zijn verwachtingen onduidelijk, of is er een conflict op de werkvloer? Door de stressbronnen te herkennen kan een medewerker gerichte stappen nemen.
  2. Prioriteiten stellen en werk organiseren: laat uw medewerker een lijst van werktaken maken en kijk samen welke het belangrijkst zijn. Help uw medewerker daarnaast met het organiseren van de taken op een overzichtelijke manier, en plan voor zover mogelijk ook taken vooruit.
  3. Zorg voor effectieve communicatie: duidelijke communicatie op de werkvloer is erg belangrijk. Maak eventuele problemen, zorgen en uitdagingen bespreekbaar en stimuleer uw medewerkers om samen op zoek te gaan naar oplossingen.
  4. Communiceer het belang van grenzen stellen: geef uw medewerkers mee dat het belangrijk is om grenzen te stellen om tijd en energie effectief te beheren. Hier hoort af en toe ‘nee’ zeggen bij.

Ook interessant voor u:

  • Tips voor u als werkgever om burn-out te voorkomen

    Tips om als werkgever een burn-out te voorkomen

    Te veel werk aannemen, heel druk zijn en geen tijd voor ontspanning: dit gedrag kan bij uw medewerkers leiden tot een burn-out. Vaak sluipt dit gedrag er langzaam in, waardoor pas laat wordt ontdekt dat het niet goed gaat. Het gevolg is dat een medewerker uitvalt, een tijd niet kan werken en eerst volledig moet herstellen. Hoe gaat u daar als werkgever mee om?
    kennisbank
  • Oorzaken en signalen van ziekteverzuim

    Oorzaken en signalen van ziekteverzuim

    Voordat uw medewerker zich ziek meldt, speelt er vaak al van alles. Als u op tijd de oorzaken van ziekteverzuim herkent en het gesprek met uw medewerker aangaat, kunt u verzuim voorkomen.
    Kennisbank