Burn-out: wat is het en hoe voorkomt u het?

Als iemand lange tijd stress heeft en zijn of haar lichaam niet goed kan herstellen, spreken we van een burn-out. Een burn-out kan problemen veroorzaken voor zowel medewerkers als werkgevers. Het herstel van een burn-out (re-integratie) kan namelijk lang duren en veel kosten met zich meebrengen voor werkgevers. Daarom is het als werkgever belangrijk om te weten wat een burn-out is, zodat u goed voorbereid bent.

Burn-out door stress op het werk

Hoe herkent u een burn-out?

De kenmerken en klachten bij een burn-out verschillen per persoon. Helaas is een burn-out nog heel lastig vast te stellen; er bestaat nog geen officiële omschrijving. Wel spreken we van een burn-out als iemand last heeft van klachten op vier niveaus:

  • Hoe iemand zich voelt (affectieve klachten): angst, gespannenheid, somberheid en geestelijke uitputting;
  • Concentratie en het verwerken van informatie (cognitieve klachten): vergeetachtigheid, moeite met denken, moeite om besluiten te nemen en concentratieproblemen;
  • Drijfveren (motivationele klachten): desillusie (teleurstelling), demoralisatie (gevoel van hulpeloosheid, hopeloosheid) en snel opgeven;
  • Zichtbaar gedrag (gedragsmatige klachten): impulsiviteit, uitstelgedrag, huilbuien en klagen.

Renske van de Kar, bedrijfspsycholoog bij MindSign:

'Als werkgever kunt u alert zijn op de volgende signalen van uw medewerkers: weerstand tegen veranderingen, onvrede over de eigen werkzaamheden, wantrouwen richting het management en geen zin om naar het werk te gaan.'

Burn-out en werk

Door een burn-out kan een medewerker anders gaan kijken naar zijn of haar werk. De medewerker kan zich bijvoorbeeld minder betrokken gaan voelen bij zijn of haar werk. Dit kan leiden tot onverschillig of spottend gedrag. Ook onzekerheid over de eigen prestaties en een lager werktempo komen vaak voor bij een burn-out.

Verschil tussen overspannenheid en burn-out

Gaat het over stressklachten, dan wordt ook vaak gesproken over ‘overspannen zijn’ of ‘het hebben van een burn-out’. Het verschil tussen overspannenheid en burn-out is vooral dat een medewerker langdurig stress kan ervaren en dus overspannen is, maar nog niet lichamelijk en geestelijk uitgeput is, zoals bij een burn-out. Bij een burn-out is de energievoorraad echt op.

Overspannenheid kan dus een voorloper zijn van een burn-out. Als een medewerker de stressklachten blijft negeren of niet ziet, ligt een burn-out op de loer. 

Overgang of burn-out?

De overgang is een fase in het leven van de vrouw waarin menstruaties minder worden en uiteindelijk uitblijven. De menopauze is het moment waarop de menstruatie ophoudt. Uit onderzoek blijkt dat er duidelijke verschillen zijn in het ziekteverzuim tussen mannen en vrouwen van veertig tot zestig jaar. Een mogelijke oorzaak hiervan is de overgang. Er zijn ook vrouwen die geen last hebben van de overgang. Vrouwen die er wel last van hebben en blijven doorwerken, kunnen minder productief zijn. Overgangsklachten lijken op de klachten bij een burn-out, waardoor deze twee regelmatig door elkaar worden gehaald. Werkgevers die deze klachten herkennen, kunnen deze bespreekbaar maken om langdurig verzuim te voorkomen.

Oorzaken van een burn-out

Een burn-out ontstaat door langdurige stress en overbelasting, zowel op het werk als in het privéleven. Denk aan een te hoge werkdruk, maar ook problemen als schulden. Is een medewerker naast het werk bijvoorbeeld ook mantelzorger, dan ontstaat de kans op overbelasting. Ook het karakter van de medewerker is een belangrijke oorzaak in het ontstaan van stress. Mensen met een hoog verantwoordelijkheidsgevoel, perfectionisme en veel empathisch vermogen zijn extra vatbaar voor stress. Daar komt bij dat niet iedereen op dezelfde manier met overbelasting en stress omgaat.

Oorzaken van werkstress

Langdurige stress op het werk kan bij veel mensen leiden tot een burn-out. Medewerkers hebben onder andere te maken met kleine frustraties die iedere dag voorkomen, de zogenaamde dagelijkse stressfactoren. Denk aan in de file staan op weg naar  het werk, of het vastlopen van het papier in de printer. Maar er zijn er ook steeds stressfactoren die over een langere periode stress oproepen. Deze kunnen een burn-out veroorzaken. Voorbeelden hiervan zijn:

  • Een te hoge werkdruk;
  • Storing in het werk die van invloed is op de concentratie;
  • Geen goede relatie met collega’s en/of leidinggevenden;
  • Weinig groeimogelijkheden en werkzekerheid;
  • Onvoldoende kennis en vaardigheden;
  • Onveilige en gevaarlijke werksituaties;
  • Slechte balans tussen werk en privé;
  • Ongewenst gedrag, zoals pesten, agressie en geweld.

Voorkom hoge kosten door psychisch verzuim

Sazas is méér dan een verzuimverzekeraar. Als verzuimspecialist nemen wij bij ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid zorgen uit handen. Ook als u zélf ziek wordt. Bekijk hier onze oplossingen die wij op het gebied van verzuim bieden.

De Wet verbetering poortwachter bij een burn-out

De Wet verbetering poortwachter is bedoeld om het aantal medewerkers dat langdurig ziek is terug te dringen. De wet bestaat uit verplichte stappen die zowel de werkgever als zieke medewerker moet zetten om de re-integratie zo goed mogelijk te laten verlopen. Dit om het ziekteverzuim zo kort mogelijk te laten duren. Heeft uw medewerker een burn-out, dan is het belangrijk om de stappen van de Wet verbetering poortwachter te volgen. Als u dit niet doet, loopt u risico om een loonsanctie te krijgen. Dit betekent dat u langer het loon van uw medewerker moet doorbetalen.

Samenwerken met de bedrijfsarts

In de Wet verbetering poortwachter staat dat u moet samenwerken met een arbodienst of bedrijfsarts. Hierdoor kunt u de re-integratie makkelijker laten verlopen. De bedrijfsarts speelt bij een burn-out dan ook een belangrijke rol. Deze arts ziet erop toe dat het verzuimbeleid op een juiste manier wordt uitgevoerd. Ook kijkt de bedrijfsarts wat uw zieke medewerker nog wél kan, in plaats van wat hij of zij niet kan. Daarom kan een goede samenwerking met de bedrijfsarts richting geven aan de re-integratie van een medewerker met een burn-out. Dit kunt u waarmaken door regelmatig te overleggen met uw bedrijfsarts en goed door te vragen als u meer duidelijkheid wilt.

Zelf contact houden met uw zieke medewerker

Voor een snelle re-integratie is het belangrijk om goed contact te onderhouden met een medewerker met een burn-out. In de praktijk komt het vaak voor dat het enige contact via de arbodienst verloopt. Dit kunt u beter voorkomen. Door regelmatig uw medewerker uit interesse te bellen of uit te nodigen voor een kopje koffie op kantoor, verlaagt u de drempel om terug te keren op de werkvloer. Ook is de steun van collega's belangrijk voor de zieke medewerker. Let wel op dat het wettelijk niet is toegestaan om vragen te stellen over de medische situatie van uw zieke medewerker.

Tips voor werkgevers om burn-outs te voorkomen

Het voorkomen van een burn-out is de verantwoordelijkheid van zowel de medewerker als de werkgever. Hieronder staan enkele tips waarmee u kunt voorkomen dat stressklachten onder uw medewerkers overgaan in een burn-out. 

1. Herken de signalen van een burn-out

Vaak ziet een medewerker een burn-out zelf niet aankomen, maar zijn of haar collega’s wel. Wees daarom extra alert op de signalen die kunnen leiden tot een burn-out. Probeer medewerkers aan te moedigen om aan de bel te trekken wanneer zij veranderingen zien in het gedrag van een collega. Wees alert op de volgende signalen:

  • Lichamelijke klachten, zoals vermoeidheid, rugpijn en hoofdpijn;
  • Gedragsverandering, zoals prikkelbaarheid, zich terugtrekken en slaapproblemen;
  • Vergeetachtig, problemen met concentreren, besluiteloosheid en moeite met prioriteiten stellen;
  • Het vaker uitspreken van negatieve gevoelens en gedachten.

2. Ga regelmatig in gesprek 

Ga daarnaast regelmatig in gesprek met uw medewerkers. Hoe gaat het met hen? Weet iedere medewerker wat er wordt verwacht? Kunnen de medewerkers zich voldoende ontwikkelen? Dit zijn voorbeelden van vragen die u iedere medewerker kunt stellen. Probeer een veilige omgeving te maken waarin medewerkers zich op hun gemak voelen. Zo zullen zij sneller praten over hun problemen, onzekerheden en angsten. Maar ook over hun doelen, dromen en wensen. Maak daarbij samen goede afspraken, zodat de verwachtingen over (de voortgang van) het werk duidelijk zijn. Ook is het goed om regelmatig complimenten te geven. Mensen presteren nu eenmaal beter als zij zich gewaardeerd voelen. En hoe sterker zij zich voelen, hoe minder vatbaar zij zijn voor stress.

Stappenplan PSA-beleid

Zelf aan de slag gaan met een PSA-beleid? In ons whitepaper ‘Het PSA-beleid: zo stelt u het op en zorgt u ervoor dat het leeft binnen uw organisatie’ vindt u alle informatie die u daarvoor nodig heeft.

3. Stimuleer vitaliteit

Vitaliteit is belangrijk om gezond te blijven. Vitaliteit geeft aan of iemand lichamelijk, emotioneel en geestelijk gezond is. Als een medewerker langere tijd niet vitaal is, ontstaat het risico op uitval. Daarom is het aan te raden om op verschillende manieren de vitaliteit onder uw medewerkers te verhogen.

  • Bewegen: geef medewerkers de gelegenheid om tussendoor een wandeling te maken. Voor thuiswerkers kan het helpen om ‘samen’ met collega’s te wandelen, door elkaar tijdens de wandeling te (video)bellen. 
  • Voldoende pauzes: zorg dat medewerkers voldoende pauzes nemen door hen daarop te wijzen. Bij lichamelijk zware beroepen is het belangrijk om pauze te nemen, maar ook op kantoor en tijdens het thuiswerken. Vaak werken medewerkers door en vergeten zij een rustmoment te nemen. Dit werkt stressverhogend.

(Online) activiteiten: medewerkers kunnen meer verbinding met elkaar vinden door buiten het werk om samen te komen. Een (online) vrijdagmiddagborrel, een inspiratiebijeenkomst met een interessante spreker of een quiz: allemaal momenten om samen te ontspannen en even niet aan het werk te denken.


Waarom Sazas?

  • Minder verzuim

    Het gemiddelde verzuimpercentage van onze klanten is lager dan het landelijke gemiddelde.

  • Geen keuzemenu's

    Belt u ons? U krijgt meteen deskundig antwoord; onze adviseurs helpen u verder.

  • Langdurige relatie

    Meer dan 61% van onze verzekerden is al langer dan 10 jaar klant.

4. Een goed verzuimprotocol en een RI&E voorkomt verzuim 

Een verzuimprotocol en een Risico-Inventarisatie en -Evaluatie (RI&E) zijn belangrijke middelen waarmee u (langdurig) verzuim kunt voorkomen. Met een verzuimprotocol geeft u uw medewerkers houvast bij ziekte of een dreigende burn-out. In een goed verzuimprotocol staat namelijk wat een medewerker kan verwachten bij ziekte en welke stappen er worden gezet bij langdurig verzuim. Zo wordt in het verzuimprotocol ook vermeld wanneer de bedrijfsarts wordt ingeschakeld. 

Met een RI&E brengt u alle arbeidsrisico’s binnen uw organisatie in kaart. Dit gaat niet alleen om lichamelijke risico’s, maar ook om geestelijke risico’s. In het wettelijk verplichte plan van aanpak beschrijft u welke maatregelen u neemt om deze risico’s te verminderen en wie daarvoor verantwoordelijk zijn. Hiermee kunt u langdurige stress en burn-outs voorkomen.

5. Hulp van een verzuimspecialist

U staat er gelukkig nooit alleen voor bij verzuim. Een verzuimspecialist kan u ondersteunen in het voorkomen van verzuim door stress. Sazas heeft veel ervaring in het voorkomen en verminderen van verzuim. Als verzuimspecialist geven wij onze klanten handvatten om verzuim op een effectieve manier aan te pakken. We ondersteunen werkgevers en medewerkers optimaal in verzuimsituaties en verzuimtrajecten, bijvoorbeeld met onze verzuimverzekering inclusief arbodienstverlening en hulp bij het opstellen van een verzuimprotocol.

We hebben samen uiteindelijk één doel voor ogen: het voorkomen en verminderen van verzuim binnen uw organisatie. Dit betekent namelijk een betere samenwerking, meer werkplezier, minder kosten en meer productiviteit. Daarvan worden uiteindelijk zowel werkgevers als medewerkers gelukkiger.

6. Inzet van passende interventie

Heeft uw medewerker burn-outklachten? Dan kan het waardevol zijn om een passende interventie in te zetten, zoals het bieden van psychologische ondersteuning. Hiermee kunt u de verzuimduur verkorten. In de reguliere gezondheidszorg (de zorg die door de overheid wordt georganiseerd) zijn lange wachtlijsten, waardoor uw medewerker onnodig lang op de juiste hulp moet wachten. Dit maakt het herstel van uw medewerker moeilijker. Als verzuimspecialist kunnen we u en uw medewerker helpen aan een snel, gezond en duurzaam herstel.

Verzuim door een burn-out voorkomen en verminderen?

Wist u dat de kosten van een zieke medewerker kunnen oplopen tot gemiddeld € 405,- per dag? Als uw medewerker ziek wordt, bent u als werkgever verplicht om het loon door te betalen. Daarnaast krijgt u bij ziekteverzuim ook te maken met andere, extra kosten. Bent u goed verzekerd? Met een verzuimverzekering van Sazas, beschermt u uzelf tegen de financiële risico’s van verzuim. Bij ons regelt u alles in één keer: loondoorbetaling, verzuimbegeleiding én re-integratie.

Met slechts drie gegevens berekent u makkelijk en snel online uw premie. Dit kan 24 uur per dag, het hele jaar door.

Offerte aanvragen


Ook interessant voor u:

  • Werkstress

    Whitepaper: Werkstress

    In de whitepaper 'Werkstress' leest u niet alleen over de oorzaken van stress. We bieden u ook handvatten om stress bij medewerkers te signaleren en verzuim door stress of een burn-out te voorkomen.
    Whitepaper
  • Langdurige stress kan leiden tot een burn-out

    De verschillende fases van een burn-out

    Een burn-out komt niet uit de lucht vallen. Iemand gaat verschillende fases door voordat sprake is van een burn-out. In dit artikel beschrijven wij de fases van een burn-out. Door meer te leren over burn-out fases, kunt u de signalen van een burn-out beter herkennen bij uw medewerkers.
    kennisbank
  • Tips voor u als werkgever om burn-out te voorkomen

    Tips om als werkgever een burn-out te voorkomen

    Te veel werk aannemen, heel druk zijn en geen tijd voor ontspanning: dit gedrag kan bij uw medewerkers leiden tot een burn-out. Vaak sluipt dit gedrag er langzaam in, waardoor pas laat wordt ontdekt dat het niet goed gaat. Het gevolg is dat een medewerker uitvalt, een tijd niet kan werken en eerst volledig moet herstellen. Hoe gaat u daar als werkgever mee om?
    kennisbank