Werken in de kou: minimale temperatuur op het werk

Is er een wettelijke minimumtemperatuur op het werk? En wat zegt de Arbowet over de minimale temperatuur om te werken? Want een (te) koude werkplek kan voor gezondheidsproblemen zorgen, en dus tot ziekteverzuim. Niet alleen medewerkers die in de buitenlucht werken krijgen met kou te maken. Denk bijvoorbeeld ook aan medewerkers op onverwarmde werkplekken, zoals in loodsen en koelcellen. Maar ook thuis of op kantoor is werken onder een bepaalde minimale temperatuur niet prettig. Het menselijk lichaam blijft in balans bij een temperatuur van ongeveer 37 graden. Daalt deze temperatuur meer dan een halve graad, dan kunnen lichaamsfuncties verstoord raken. In dit artikel leest u hoe u als werkgever een (te) koude werkplek voor uw medewerkers kunt voorkomen.
Werken in de kou, risico's en vorstverlet in de bouw - Sazas

Webinar: Voorkom ziekteverzuim met een Preventief Medisch Onderzoek

Werken in de kou kan leiden tot ziekteverzuim. Met een Preventief Medisch Onderzoek (PMO) vangt u op tijd signalen op die tot verzuim kunnen leiden. Wilt u meer weten over een PMO en hoe u de risico’s op verzuim kunt beperken of voorkomen? Bekijk dan het webinar ‘Het belang van een Preventief Medisch Onderzoek’. In het webinar behandelen wij ook uw verplichtingen vanuit de Arbowet en de duurzame inzetbaarheid van uw medewerkers.
Naar webinar

Dit doet kou met uw medewerkers

Een koude werkdag kan negatieve gevolgen op het lichaam van uw medewerkers en hun werkprestaties hebben. Denk hierbij aan stijve spieren, koude vingers en handen en koude voeten, oren of neus. Vrouwen blijken hiervoor iets gevoeliger te zijn dan mannen. Ook heeft werken in de kou gevolgen voor de concentratie van uw medewerkers. Het lichaam gebruikt namelijk energie om de lichaamstemperatuur op peil te houden. Is het te koud, dan had die energie in het werk of denkprocessen gestoken kunnen worden. Bij lage temperaturen presteert iemand dus minder goed en maakt diegene meer fouten. Deze situatie verhoogt het risico op arbeidsongevallen. Is iemands lichaamstemperatuur lager dan 35 graden? Dan spreken we van hypothermie (onderkoeling): in dat geval moet direct medische hulp worden ingeschakeld.

Beroepen in de buitenlucht

Ongeveer 19% van de Nederlandse werkenden geeft aan regelmatig last te hebben van kou op de werkplek. Medewerkers die in de buitenlucht werken zijn natuurlijk het meest vatbaar voor kou. Voorbeelden van beroepen in de (gedeeltelijke) buitenlucht zijn:

  • Politieagenten;
  • Stratenmakers;
  • Hoveniers;
  • Bouwvakkers;
  • Postbodes;
  • Medewerkers in de agrarische sector.

Arbo: minimum temperatuur werkplek

Als werkgever bent u wettelijk verplicht uw medewerkers te beschermen tegen gezondheidsschade door koude werkomstandigheden. Dit staat in artikel 6.1 van het Arbeidsomstandighedenbesluit. Maar er is geen wettelijke minimum temperatuur bepaald. Wel zegt de Arbowet dat u als werkgever alles moeten doen om gezondheidsklachten bij medewerkers te voorkomen. Volgens artikel 29 van de Arbowet bent u verplicht om maatregelen te nemen. Doet u dit niet? Dan mogen uw medewerkers het werk neerleggen.

8 maatregelen bij werken in de kou

Als werkgever kunt u gelukkig veel doen om uw medewerkers door de kou te helpen. Zo voldoet u aan uw wettelijke plicht om hen tegen de kou te beschermen. Veel van de volgende maatregelen kunt u voor uw medewerkers in de buitendienst nemen. Een aantal kunt u ook op kantoor doorvoeren.

  1. Scherm werkplekken zoveel mogelijk af tegen kou, wind, sneeuw en regen;
  2. Stel warme en beschermende kleding beschikbaar, zoals handschoenen en isolerende en waterdichte jassen en broeken;
  3. Pas het werkrooster aan en verkort de duur van de werkzaamheden;
  4. Wissel het werk af met meer pauzes en/of laat uw medewerkers meer op warmere (binnen)plaatsen werken, zoals een bouwkeet of bedrijfswagen;
  5. Voorkom dat medewerkers tijdens de werkzaamheden in aanraking komen met koude materialen, zoals metaal;
  6. Zorg voor isolerend materiaal op het gereedschap en laat gereedschap niet in de kou liggen;
  7. Zorg dat uw medewerkers genoeg warme drank kunnen drinken;
  8. Bewegen op het werk houdt het lichaam ook warm.

Gevoelstemperatuur

Bij warm weer voelt dezelfde temperatuur niet altijd even ‘warm’. Dat heeft te maken met de hoeveelheid vocht in de lucht. Is de lucht vochtig, dan voelt de warmte drukkend aan. Is de luchtvochtigheid 50%? Dan voelt een temperatuur van 30 graden aan als 31 graden. Bij een luchtvochtigheid van 80% voelt 30 graden aan als 38 graden en bij 100% als 44 graden. Een gevoelstemperatuur van 55 graden of hoger is levensgevaarlijk: dan kan het menselijk lichaam zijn warmte bijna niet meer kwijt. Dat kan leiden tot oververhitting.

Bij de gevoelstemperatuur speelt ook de verplaatsing van lucht een rol, zoals bij wind of tocht. Is uw huid wat vochtig, dan zal de wind uw huid sterker afkoelen dan normaal. Uw lichaam koelt dan extra af. Het berekenen van de gevoelstemperatuur is dus afhankelijk van de gemiddelde windsnelheid en de temperatuur van de lucht.

Vorstverlet bouw

De bouwsector heeft in haar cao eigen regels opgesteld voor werken tijdens koud weer. De belangrijkste punten zijn:

  • Is de gevoelstemperatuur lager dan -6 graden? Dan mogen medewerkers stoppen met werken (als ze onder de cao vallen). Het hoeft dus niet heel hard te vriezen: het gaat om gevoelstemperatuur, bepaald door het KNMI-station dat het dichtst bij de bouwplaats ligt;
  • Is de gevoelstemperatuur bij de tweede meting van 10.30 uur nog steeds onder -6 graden? Dan mag de medewerker naar huis als er verder geen passend te doen is;
  • Is de bouwplaats door sneeuw of ijzel onbegaanbaar of is er geen beschermende kleding? Dan mogen medewerkers hun werk weigeren.
Bij (vorst)verlet wordt het loon van de medewerkers doorbetaald.

Ook interessant voor u:

  • Minder Verzuim Door Beter Slapen

    Minder verzuim: beter slapen, beter werken

    Iedereen slaapt weleens minder goed. Iemand die een nachtje minder goed slaapt, is overdag moe, gevoelig en minder gemotiveerd. Maar langdurige slapeloosheid heeft veel grotere gevolgen, die minder opvallen en tot serieus verzuim kunnen leiden. Slaapproblemen hebben dus invloed op het werk. Voor u als werkgever is het daarom een belangrijk onderwerp.
    Kennisbank