Wettelijke vakantiedagen in Nederland

In Nederland is vakantie voor veel mensen onderdeel van het leven. Vakantie geeft niet alleen rust en ontspanning, maar is ook goed voor de balans tussen werk en privé. Hiervoor hebben we in Nederland verlofdagen die we 'wettelijke vakantiedagen' noemen. Dit is een minimaal aantal vakantiedagen waarop een medewerker volgens de wet recht heeft. In dit artikel leest u meer over wettelijke vakantiedagen in Nederland. Daarbij krijgt u antwoord op vragen als: Hoe bereken ik het aantal wettelijke vakantiedagen? Welke rechten en plichten horen erbij? En hoe zit het met ziekte en wettelijke vakantiedagen?
Wettelijke vakantiedagen in Nederland

Wat zijn wettelijke vakantiedagen?

Wettelijke vakantiedagen zijn dagen waarop een medewerker vrij mag nemen van het werk, terwijl het salaris wordt doorbetaald. Met deze wettelijke vakantiedagen kunnen medewerkers de tijd nemen om te rusten, van het werk te herstellen en van vrije tijd te genieten. Het recht op wettelijke vakantiedagen is geregeld in de Arbeidstijdenwet (ATW) en de Wet minimumloon en minimumvakantiebijslag (WMM). Een vast, tijdelijk of flexcontract: dat maakt niet uit. Iedere medewerker heeft recht op wettelijke vakantiedagen. Het kan dat een werkgever meer vakantiedagen biedt kan het wettelijk minimum. Dit worden bovenwettelijke vakantiedagen genoemd. Voor bovenwettelijke vakantiedagen gelden andere regels.

Wettelijke vakantiedagen berekenen

Iedere medewerker heeft recht op een minimaal aantal wettelijke vakantiedagen per jaar. Hoeveel uren dit zijn, ligt aan hoeveel uren iemand werkt. Het wettelijke aantal vakantiedagen is vier keer het aantal uur dat een medewerker per week werkt. Bij een fulltime werkweek van veertig uur is dit dus honderdzestig uur. Dit zijn twintig vakantiedagen per jaar. Als iemand in deeltijd werkt, worden vakantie-uren naar verhouding berekend. Iemand hoeft geen hele dag vrij te nemen, vakantie-uren opnemen per uur mag ook. Als een medewerker bijvoorbeeld het hele jaar 32 uur per week werkt, dan heeft die medewerker dat jaar recht op 128 vakantie-uren. Deze mogen als losse uren worden opgenomen. Er is ook een maximum aantal wettelijke vakantiedagen: dat is vier keer de wekelijkse arbeidsduur.

Opbouw en vervallen wettelijke vakantiedagen

Wettelijke vakantiedagen worden over twaalf maanden opgebouwd. Is een medewerker een jaar in dienst, dan heeft hij of zij recht op het volledige aantal wettelijke vakantiedagen. Is iemand korter in dienst? Dan kunt u vakantiedagen berekenen op basis van hoe lang hij of zij in dienst is. Iemand die bijvoorbeeld halverwege het jaar in dienst komt, heeft dan recht op de helft van het jaarlijks aantal wettelijke vakantiedagen. Wettelijke vakantiedagen kunnen verjaren; worden deze niet opgenomen, dan vervallen ze (zijn niet meer geldig). Als uw medewerker de wettelijke vakantiedagen niet opneemt, dan vervallen deze een half jaar na het kalenderjaar waarin ze zijn opgebouwd. Vakantiedagen die bijvoorbeeld in 2023 zijn opgebouwd, kunnen tot 1 juli 2024 worden opgenomen. Gebeurt dat niet, dan kan de medewerker het recht verliezen om deze dagen alsnog op te nemen.

Er zijn uitzonderingen: situaties waarin wettelijke vakantiedagen later vervallen dan deze termijn. Bijvoorbeeld als u uw medewerker niet de kans gaf om binnen deze termijn zijn of haar vakantiedagen op te nemen. Ook moet u uw medewerker informeren dat zijn of haar wettelijke vakantiedagen gaan vervallen. Doet u dit niet of onduidelijk, dan mag de medewerker tot vijf jaar na het opbouwjaar gebruikmaken van de vakantiedagen. Dit blijkt uit een uitspraak van het Europese Hof van Justitie (2018).

Opnemen vakantiedagen

Als werkgever overlegt u samen met uw medewerker wanneer hij of zij vakantie opneemt. Een medewerker vraagt dit op tijd aan, zodat u hiermee rekening kunt houden. In principe moet u akkoord geven. Alleen als de vakantie grote problemen oplevert voor uw bedrijf, mag u de aanvraag op dat moment weigeren. Uw medewerker mag dan op een ander moment alsnog vakantie nemen. Uw medewerker moet namelijk wel de kans krijgen om het wettelijk aantal vakantiedagen op te nemen.

Vakantie en ziekte; hoe gaat u hiermee om?

Is uw medewerker ziek tijdens vakantie in het buitenland? Of wil uw langdurig zieke medewerker in het buitenland op vakantie gaan? Onze whitepaper ‘Ziekte in het buitenland’ gaat uitgebreid in op deze situaties.

Ziekte tijdens vakantie

Is uw medewerker op vakantie en wordt hij of zij ziek? Een zieke medewerker heeft dan het recht om de vakantiedagen later in te zetten. Zo kan de zieke medewerker de oorspronkelijke vakantiedagen later alsnog gebruiken. Daarnaast heeft de medewerker in deze periode recht op doorbetaling van het loon. Hiervoor moet de medewerker u wel een doktersverklaring kunnen laten zien. Ook kunt u de bedrijfsarts inschakelen, om de medische situatie te beoordelen en vast te leggen.

De regeling hierboven is om ervoor te zorgen dat medewerkers geen nadeel ervaren door ziekte tijdens hun vakantie. Want hoe u en uw medewerkers ook hun best doet om ziekteverzuim te voorkomen; het kan weleens gebeuren. Door deze regeling kunnen medewerkers hun gezondheid serieus nemen: ze weten dat ze wettelijk zijn beschermd als ze ziek worden tijdens hun vakantie.

Vervallen wettelijke vakantiedagen bij langdurige ziekte

Een andere situatie ontstaat als een medewerker lange tijd ziek is en niet kan werken. Een zieke medewerker bouwt tijdens ziekte wettelijke vakantiedagen op, dus ook als de ziekte lang duurt. Dit geldt voor de eerste zes maanden van ziekte, daarna verandert de situatie. De wettelijke opbouw van vakantiedagen stopt dan. Alle uren die in de periode daarvoor zijn opgebouwd, blijven staan. Onder bepaalde voorwaarden is het verrekenen van ziektedagen met vakantiedagen mogelijk. Omdat dit heel afhankelijk is van de omstandigheden van de persoon, behandelen we dat niet in dit artikel.

Rechten en plichten werkgevers bij ziekte tijdens vakantie

Als werkgever moet u heel precies zijn in situaties waarin medewerkers tijdens hun vakantie ziek worden. Als werkgever bent u verplicht om medewerkers erop te wijzen dat zij bij ziekte tijdens hun vakantie, vakantiedagen op een later moment mogen opnemen. Daarbij moet u duidelijk uitleggen wat de medewerker moet doen om dit te regelen. U kunt de medewerker om een doktersverklaring vragen, of vragen contact op te nemen met de bedrijfsarts. Dit alles om te zorgen dat de omzetting van vakantiedagen naar ziektedagen op een juiste manier gebeurt. Ziekte is iets wat buiten de controle van uw medewerker valt, en kan geestelijk en lichamelijk belastend zijn. Door uw medewerker te ondersteunen en ruimte voor herstel te geven, zorgt u voor een positieve en ondersteunende werkomgeving.


Ook interessant voor u: